Właściciel nieruchomości nie jest stroną postępowania w sprawie o wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych

Właściciel nieruchomości objętej wnioskiem wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wszczynającym postępowanie w sprawie o wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze nie jest stroną tego postępowania – wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale w składzie siedmiu sędziów.

www.sxc.hu

Zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze dokonywana w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego wymaga uprzedniej zgody ministra właściwego ds. rozwoju wsi. W praktyce orzeczniczej występowały liczne wątpliwości, czy właściciel nieruchomości objętej wnioskiem powinien być uwzględniony jako strona postępowania o uzyskanie zgody. Oznaczałoby to obowiązek poinformowania go o wszczęciu postępowania, a także zapewnienia mu udziału w toku podejmowanych czynności.

W uchwale z dnia 25 listopada 2013 r. (II OPS 1/13) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że do zmiany przeznaczenia dochodzi nie poprzez nabycie przymiotu ostateczności przez decyzję w sprawie udzielenia zgody, lecz wskutek wejścia w życie postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego przewidującego przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze. Decyzja ministra właściwego do spraw rozwoju wsi stanowi zatem jedynie konieczny warunek do zmiany przeznaczenia gruntu w drodze przepisów prawa miejscowego. 

„Z uwagi na to, że wskazana kompetencja realizowana jest poprzez stanowienie prawa miejscowego, a ponadto organ może z niej nie skorzystać (odstąpić od dokonania zmiany przeznaczenia gruntów rolnych, pomimo wyrażenia na to zgody), ewentualne naruszenie interesu prawnego właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości, podlegające ochronie, należy wiązać z ostatecznym kształtem planu miejscowego, jaki on przybierze w momencie jego uchwalenia przez radę gminy.”. 

Sąd podkreślił także, że w toku procedury planistycznej poprzedzającej podjęcie uchwały w sprawie miejscowego planu właściciele i użytkownicy wieczyści nieruchomości mogą wypowiedzieć się na temat treści proponowanych rozwiązań w drodze czynności przewidzianych w art. 17 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: składając wnioski do planu, wnosząc uwagi do projektu planu oraz uczestnicząc w dyskusji publicznej. Dopiero w sytuacji podjęcia przez radę gminy uchwały przyjmującej miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, stosownie do art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, właścicielom (użytkownikom wieczystym) nieruchomości objętych planem będzie służyło prawo wniesienia skargi ma uchwałę do właściwego miejscowo sądu administracyjnego.

Zobacz: Jak zaskarżyć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

W związku z przyjętym w uchwale stanowiskiem należy uznać, że właściciel nieruchomości objętej wnioskiem wójta o wyrażenie zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, jako podmiot niebędący stroną postępowania nie musi być informowany o jego wszczęciu a także dopuszczony do udziału w podejmowanych czynnościach.

Warto podkreślić, że omawiana uchwała NSA dotyczy postępowania wszczętego przed dniem 25 maja 2013 r., kiedy to weszła w życie zmiana ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Ze wspomnianej nowelizacji wynika jednoznacznie, że stroną w postępowaniu o zmianę przeznaczenia gruntów jest tylko wójt, burmistrz lub prezydent miasta, a nie właściciel gruntu. W uzasadnieniu projektu ustawy zmieniającej zaznaczono wprost, że dodanie ust. 3a w art. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych wiązało się z potrzebą likwidacji pojawiających rozbieżności interpretacyjnych odnoszących się do zakresu podmiotowego postępowania w sprawie udzielenia zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych.

Krzysztof Terlecki

Zastrzeżenie: 

Zagadnienie zostało przedstawione w oparciu o stan prawny obowiązujący w dacie powstania artykułu. Trzeba mieć na względzie, że stan prawny oraz poglądy judykatury mogą ulec zmianie.

Czytaj dalej